Page 54 - Gastronomi Dergisi

G A S T R O N O M İ G A S T R O N O M İ

mekân mekân

“Türkler, hamamları hem bir yıkanma ve
arınma yeri hem de sosyalleşme alanları olarak
kurgulamışlardır.”

A. Çağrı Başkurt
korkusuzluğunun bir eserini görmek
mümkündür. Esas adının yaygın kanaat
Tarihi Yarımada’nın kalbinde ihtişamlı bir şifa mekânı itibariyle Roxelana olduğu ve kendisine
güler yüzlü, neşeli anlamındaki Hürrem
Hürrem Sultan Hamamı adının verildiği biliniyor. Ukrayna
kökenlidir. Osmanlı sarayına nasıl
geldiğine dair pek çok rivayet varsa
da günün sonunda hakikat olan onun
Türkiye’nin en büyük tarihi hamamı olan Ayasofya Hürrem Sultan Hamamı, bugün onu bir kültür mirası olarak 16. yüzyıl İstanbul’undaki tartışılmaz
himâye eden Kâtipzâdeler Ailesi’nin varlığına uygun olarak geleneği geleceğe taşıyan hamam ritüelinin en varlığıdır. O sadece içinde yaşadığı
iyi uygulayıcısı olarak hizmet veriyor. Hamam ritüelinin bir parçası olarak görülen “Susam Helvası”nı yeni yüzyılın değil dünya tarihinin en önemli
kuşaklara aktaran Hürrem Sultan Hamamı, Ayasofya’ya bakan kısmının önündeki restoranında da leziz ve kadınlarındandır.
hafif yemeklerini konuklarına sunuyor. Zekidir! Oldukça zekidir! Sarayda hayatta
Aliye GÜMÜŞ kalmak ve iktidarı eline alabilmek için
işleyişi kısa sürede çözmüş; âdeta
olan restoran, konuklarını lezzetleriyle
de büyülemeye hazırlanıyor. Saray bir satranç gibi oyununu kurmayı
başarmıştır. Bu sebeple de takdire
ve Kültür Tarihçisi & Küratör A. Çağrı
Başkurt ile tarih ve kültür danışmanlığını şayandır. Zira Osmanlı sarayında ayakta
yürüttüğü adına yakışır bir ihtişama sahip kalabilmek ve çocuklarınızın dolayısıyla
olan Hürrem Sultan Hamamı üzerine da kendi iktidarınızı sağlayabilmek için
konuştuk… buna mecbursunuzdur. Bakınız bir
Hürrem Sultan Hamamı denilince
sanırım önce Hürrem Sultan’dan
bahsetmek gerekir. Âdeta ölümsüz
olan, hikâyesi hafızlardan silinmeyen
Hürrem Sultan kimdir?
yüzyıl sonra Kösem Sultan’ın ne büyük Peki, bu kadar güçlü bir kadın, kendi
Evet, Hürrem Sultan’ın âdeta ölümsüz bir iktidar devri olmuş ve sonunda bu adıyla anılan bu hamamı niye bir
olduğu ve dünyadaki pek çok yolda oğlu Sultan İbrahim’i dahi gözünü hamam yaptırdı? Bizim bilmediğimiz
insanın hafızasında hâlâ yaşadığını kırpmadan feda edebilmiştir. Muhteşem bir anlamı mı var? Mesela sizin için
inkâr edebilecek birisinin olduğunu Sultan Süleyman’a daha doğrusu neden bu kadar önemli? Hamamın
tahmin etmiyorum. Ancak bu soruya hanedana 4 şehzade ve 1 sultan inşası da bahsettiğiniz gibi onun
cevap vermek çok zor. Hangi Hürrem vermiş. Mahidevran Sultan’ı saraydan zekasının eseri mi?
Sultan’dan bahsetmemiz lazım? Hayır uzaklaştırmış, Sadrazam İbrahim Paşa’yı
sahibi olan Hürrem Sultan mı? Cihan ve Şehzade Mustafa’yı gözden düşürerek Burada bahsettiğimiz mekân doğrudan
Hürrem Sultan Hamamı, dünya Ailesi’nin varlığına uygun olarak geleneği hükümdarının kalbini çalan mâşûka doğruya bir hamam ise de esas
mimarlık tarihinin kıymetli bir incisi olan geleceğe taşıyan hamam ritüelinin en siyaseten katlettirmiştir. Gözü Hürrem görülmesi gereken şey bunların birer
Mimar Sinan tarafından, Muhteşem iyi uygulayıcısı olarak hizmet veriyor. yani âşık olunan Hürrem Sultan’dan mı? Sultan’dan başka bir kadını görmeyen vakıf yapısı olduğudur. Türklerde gerek
Sultan Süleyman’ın gönlünün incisi Hamam ritüelinin bir parçası olarak Yoksa evlatları için pek çok şeyi göze Muhteşem Süleyman onunla olduğu hükümdar ve ailesi gerekse imkânı
almış olan korkusuz anne olandan mı?
Hürrem Sultan adına inşa ediliyor. Sultan görülen “Susam Helvası”nı yeni kuşaklara zaman ve ondan sonra âdeta tek eşli bir olan diğer pek çok kimse için vakıf
Ahmet Camii ve Ayasofya Camii’ne zıt bir aktaran Hürrem Sultan Hamamı, aynı Elbette hepsinden ayrı ayrı ve saatlerce hayat sürmüştür. Harem-i Hümâyûn gibi kurmak çok önemli ve gözetilen bir
açıyla yerleştirilmiş olan Ayasofya Hürrem zamanda konuklarını tesis içerisindeki bahsetmek mümkünse de hangisinden bir müessesenin varlığı düşünüldüğünde husustu. Bu sizin henüz yaşarken halkla
Sultan Hamamı, bugün onu bir kültür restoran alanında da ağırlıyor. Yeni yüzü bahsedersek bahsedelim her birinde bu bile tek başına Hürrem Sultan’ın bütünleşmenizi sağlardı. Vefatınızdan
mirası olarak himâye eden Kâtipzâdeler ve menüsüyle konuklarını ağırlayacak Hürrem Sultan’ın zekâsının ve padişah üzerindeki tesiri için yeterlidir.

54 55