E-ticaret’te mutfakların iştahı kabardı!

Kovid-19 pandemisi temassız hayat konusunda farkındalığı artırırken alışveriş trendleri de değişmeye başladı. 2020 yılı itibariyle Türkiye’de e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 69 artış göstererek 226 milyar 210 milyon TL’ye yükseldi. Online taraftaki büyüme tüm sektörlerde olduğu gibi endüstriyel mutfak firmalarının iştahını da kabartıyor. Birçok firma ya kendi satış kanallarını oluşturarak ya da online pazaryerleri üzerinden ürünlerini hızlı bir biçimde müşterileriyle buluşturuyor.    

Dünyayı 1 yıldan fazla süredir her anlamda olumsuz etkileyen Kovid-19 pandemisi 7’den 70’e hayatımızda çok önemli değişikliklere sebep oluyor. Bu dönemde sağlık, hijyen, gıda güvenliği, tarım ve gıdada ülkelerin kendine yeterliliği gibi konularda farkındalık artarken, yaşanan karantinalar sebebiyle dünyanın pek çok ülkesinde restoranlar, mağazalar, AVM’ler ve eğlence merkezlerinin darbe alması bazı sektörlerin gelişimini hızlandırdı. Pandemi sürecinde pazar payını büyüten az sayıdaki sektörün başında ise e-ticaret geliyor. 

2020 yılı itibariyle Türkiye’de e-ticaret hacmi 2019’a göre yüzde 69 artış göstererek 136 milyar TL’den 226 milyar 210 milyon TL’ye yükseldi. Ülkemizdeki e-ticaret içindeki perakende ticaretin payı yüzde 64 olarak ortaya çıkıyor. 2020 dünya e-ticaret hacmindeki artış oranı yüzde18 olarak tahmin ediliyor. E-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken, bu oranın 2020’de yüzde 15,7’ye yükseldiği görülmekte. Aylar bazında inceleme yapıldığında e-ticaret firmalarının kampanya dönemlerinde bu oranın yüzde 19’a kadar yükseldiği görülüyor. E-ticaretin genel ticarete oranı ise gelişmiş ülkelerde yüzde 12,3 seviyesinde. 

Pandemide online gıda alışverişlerinde 6 kat artış

Pandemi döneminde özellikle gıda ve yemek kategorisinde hızlı bir yükseliş olduğunu söyleyebiliriz. Başta hızlı tüketim olmak üzere perakende büyümenin en çok yaşandığı kategori yeme-içme ve gıda oldu. Özellikle gıda kategorisinde online alışveriş alışkanlığı artık yerleşti diyebiliriz. Kovid-19 döneminde e-ticaret yoluyla gıda alışverişleri 6 kat arttı. Tekstil, market, kitap, oyuncak, elektronik, ayakkabı ve beyaz eşya segmenti de yükselişte. Pandemi sürecinde özellikle iş yerini kapatmak zorunda kalan küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) e-ticarete başladı. E-ticaret sektöründe istihdam ihtiyacında da ciddi bir artış oldu. Pandemi döneminde sağlıklı ve ev yapımı gıda ürünlerine olan ilgi de arttı. Gıda güvenliği ve sağlıklı beslenme trendleri tüm dünyada özellikle metropol insanının ana gündem maddelerinden biri. Bazı ülkelerde şehir içinde dikey tarım denemeleri yapılıyor. Gıda ve tarım alanında yapılan e-ticaret operasyonları başarıyla sonuçlanıyor. İnsanlar artık çok yoğun olmaları nedeniyle evde yemek yapmaya vakit bulamıyorlar, bu da online gıda ve yemek harcamalarını artıran en önemli faktör olarak öne çıkıyor. 

2020’nin online’daki şampiyonları beyaz eşya ve küçük ev aletleri

Ticimax E-ticaret Sistemleri’nin altyapı hizmetini sağladığı 10 binden fazla e-ticaret sitesinin 2020 satış ve ciro rakamlarından yola çıkılarak hazırlanan rapora göre, 2020’nin şampiyonu beyaz eşya ve küçük ev aletleri segmenti olurken ekmek makinesi gibi mutfağa yönelik ürünlerde rekor satışlar oldu. Beyaz eşya ve küçük ev aletleri segmentinde satılan ürün adedi bazında bir önceki yıla kıyasla yüzde 530, satışlardan elde edilen tutar bazında ise yüzde 1700 büyüme gerçekleştiğini açıklayan TOBB E-ticaret Meclisi Üyesi ve Ticimax E-ticaret Sistemleri Kurucusu Cenk Çiğdemli, “Büyüme oranlarıyla dikkat çeken diğer kategoriler ise ev tekstili, gıda, hediyelik eşya, iç giyim, tesettür giyim, kozmetik, oyuncak, petshop, mobilya, bahçe mobilyası ve internetten satılan sağlık ürünleri oldu. Online alışverişteki artış, özellikle hızlı tüketim malları ve market alışverişlerinde de online’ı tercih eden kullanıcılar sayesinde sepet tutarlarında kendini gösterdi” diyor.

E-ticarette öne çıkan eğilimler

E-ticarette öne çıkan eğitimler ve trendler hakkında bilgi veren Cenk Çiğdemli, “2021 yılında özellikle oyun içi pazarlama, bulut mutfak, depo ve lojistikte yapay zeka uygulamaları, canlı yayın satışları ve 2. el pazaryerleri e-ticaretin gündeminde en çok yer alan kavramlar. Kovid-19 pandemisiyle beraber sadece paket teslim için çalışan restoran konseptine alıştık. Fakat bu konsept pandemiden sonra da kalıcı olacak gibi görünüyor. Tüm dünyada bulut mutfak konsepti rağbet gören bir trend olarak öne çıkmaya başladı. Bu konsept sadece teslimat yoluyla yemek satışı yapan firmalar tarafından kullanılıyor. Oturma yerlerinin olmadığı, küçük metrekarelerle kiralanan mutfaklar, ünlü restoranların lezzetlerini her semte taşımayı mümkün kılıyor. Bu konseptin önümüzdeki aylarda giderek yaygınlaşacağını tahmin ediyorum. Pandemi bitse de bu trend devam edecektir” diye konuşuyor. Çiğdemli 2021 yılında e-ticaret hacminde tıpkı geçtiğimiz yılda olduğu gibi yüzde 69 büyüme beklediklerini sözlerine ekliyor.

Büyümenin ön şartı dijitalde müşteriyi kazanmak 

Pandemi sürecinde ürün ve marka bazlı aramaların çeşitlendiğini belirten dijital performans ajansı EG Bilişim Teknolojileri CEO’su Gökhan Bülbül, “Mobil cihazlarına online alışveriş uygulaması indiren tüketiciler, uygulama arama oranlarını yüzde 300 artırdı. E-ticaretle ilgilenenlerin sayısının artması ‘alım satım uygulamaları’ aramalarının oranını yüzde 200 yükseltti. İşletmeler, tüketici davranışlarına uyum sağlama konusunda ciddi bir rekabet halindeler. Dijital dünyanın yoğun rekabet içeren ortamında, uzman ekibimizle çıktıları somut ve ölçümlenebilir dijital pazarlama stratejileri sunarak şirketlerin büyümelerine katkı sağlıyoruz” açıklamasında bulunuyor.

Peki e-ticaretin pandemi döneminde gösterdiği bu gelişim profesyonel mutfak ve ev eşyaları satan firmalara nasıl yansıdı, online satışlarda olumlu ve olumsuz anlamda hangi deneyimleri yaşıyorlar? Konuyla ilgili bugünkü durumu sektörün önde gelen firmalarının yetkililerine sorduk.

Çetin Çelikay: “E-ticaret satışlarımızı ve marka bilinirliğimizi geliştirdi”

Yarım asırlık geçmişi bulunan Çelikay Elektrikli Ev Aletleri ve Endüstriyel Mutfak Eşyaları, deneyimli ve yenilikçi şirket profili, dinamik ve uzman ekibiyle profesyonel mutfak ve ev eşyaları toptan ve perakende sektöründe ihtiyaca özel çözümler sunuyor. Dünyada 35 ülkeye ihracat yapan firma, 20 bin çeşit ürünü, otopark imkanı ve peşin fiyatına taksit alternatifleriyle müşterileriyle buluşturuyor. Pandemi sürecinde online satışlarını büyük oranda artırdıklarını ve ‘celikayonline.com’ olarak güzel cirolar elde ettiklerini açıklayan Çelikay Elektrikli Ev Aletleri ve Endüstriyel Mutfak Eşyaları Genel Müdürü Çetin Çelikay, “Mutfak anlamında endüstriyel ve ev grubu olarak geniş bir müşteri ağı oluşturduk. Geniş ürün yelpazemizle müşterilerin her aradığını kolaylıkla bulabileceği sistem sağladık, böylece ‘celikayonline’ olarak oldukça büyüdük. Halihazırda n11, Trendyol gibi Türkiye’nin en çok ilgi çeken satış sitelerinde iş birliğimiz var. Kendi satış sitemiz olan celikayonline.com gerek kampanyalar ve ürün çeşitliliğiyle ön plana çıkarmak birincil amacımızdır” diyor.

Endüstriyel olarak Rational Fırın, Empero Mutfak Ekipmanları, Kitchen Aid Mikser, Akaryakıt Numune Şisesi gibi; ev grubunda ise yemek takımları, tencere setleri, çaydanlıklar ve kahve sunumlarının genel olarak satışını yaptıkları ürün grupları olduğunu kaydeden Çelikay sözlerini şöyle sürdürüyor: “Endüstriyel ve ev grubu olarak satışlarımız eşit şekilde devam ediyor. E-ticaret günümüzde her sektörü olumlu etkilediği gibi firmamızın satış grafiğini ve marka bilinilirliğini geliştirdi. Kısa ve uzun vadede endüstriyel ve ev kullanımına yönelik ürün çeşitliliğini daha da artırarak sektörün öncü e-ticaret satış sitelerinde yer almak hedefimizdir.”

Erol Kaya: “E-ticaret henüz istenilen seviyeye gelmedi”

Pandemi döneminde Avrupa’da online satış yapan firmaların satışlarını artırdığını söyleyen Kayalar Mutfak Genel Müdür Yardımcısı Erol Kaya, Türkiye'de nakit alım gücünün çok düşük olması yüzünden online ticaretin 1000 TL'nin altındaki ürün gruplarında yapıldığını, 1000 TL ve üzerindeki ürün grubu söz konusu olduğu zaman insanların alışveriş yapmadığını açıkladı. “Sektörde en düşük buzdolabının 7 bin lira civarında. Yanına 7 bin liraya bir de bulaşık makinesi alınsa 14 bin lira oluyor. Kredi kartına taksit bile yapsanız bu miktarlarda internet üzerinden alım gücü çok zor” diyen Kaya, Türkiye’de ticaret çekle döndüğü sürece online satışların 1.000 TL veya 1.500 TL seviyelerinde kalacağını söylüyor.

Avrupa’da çok büyük online satış yapan firmaların olduğunu ve bunlardan birinin geçen sene satışını yüzde 70 civarında artırdığını aktaran Erol Kaya, “Bu da bize doğru orantıda yansıdı. Kimse evinden çıkmadı, herkes online satış yaptı; kargoya verildi ve ürünler geldi. Türkiye’de henüz Avrupa boyutlarında değiliz. Pandemi sürecinde ister istemez bir hareketlilik oldu ama online satış tarafını sektör daha çok fiyatlandırma açısından kullanıyor. Tabii ki e-ticaret büyüyor ama henüz istenilen seviyeye geldiğini düşünmüyorum. Tekstil, kozmetik gibi bazı sektörlerde çok iyi seviyelere geldi. 1.000-2000 TL’nin altındaki ürünlerde sirkülasyon var. Ancak bizim sektörde bu rakamların altında ürün grubu yok” diyor. 

Yiğit Denizer: “Mutfakexpress ile online satış grafiğimiz yükseliyor”  

Bilgeinox Mutfak firmasının bir mağaza kolu olarak 2005 yılında faaliyetlerine başlayan Denizer Endüstriyel Mutfak Üretim ve Paz. Ltd. Şti. bugün itibariyle yemek fabrikları ağırlıklı olmak üzere kafe, restoran ve otellere anahtar teslim mutfak projeleri yapıyor. Mutfağın projelendirilmesi, paslanmaz ürünlerin imalatı, pişirme gruplarının tedariği ve yerleşimi, mutfakta şeflerin ihtiyacı olan yardımcı hazırlık ekipmanları (gastronom küvet, kesme tahtaları, tencereler, bıçaklar, kepçe kevgirler vb.) ve masa üstü servis ekipmanları (Güral, Porland Porselen, çatal-kaşık grubu) gibi ürünlerin tedariğini gerçekleştiren Denizer, sektörden birçok büyük firman da bayiliğini yapıyor.

2 yıl öncesine kadar online satışlarının olmadığını belirten Mutfakexpress Genel Müdürü Yiğit Denizer, pandeminin etkisiyle özellikle de yeni oluşturdukları mutfakexpress markasıyla birlikte e-ticarette giderek yükselen bir satış form grafiği yakaladıklarını açıkladı. www.mutfakexpress.com ve yine mutfakexpress mağaza adlarıyla bulundukları Trendyol, Hepsiburada, GittiGidiyor, Amazon ve n11.com’da satışlarının devam ettiğini dile getiren Denizer, “Online olarak genelde en çok evlerde kullanılan kesme tahtası, bıçak, tava, kepçe kevgir gibi ürünler satılıyor. Ancak makine grubu (fırın, bulaşık makinesi, ızgara, fritöz vb.) daha yüksek fiyatlara sahip ve sirkülasyonu daha az” diyor.

E-ticaret alanında Avrupa ülkelerinin Türkiye’nin çok önünde olduğunu kaydeden Yiğit Denizer, “Özellikle 1-2 sitenin Avrupa endüstriyel mutfak piyasasının yüzde 50’sine mal sattığını biliyoruz. Türkiye birçok inovasyonda olduğu gibi bu konuda da biraz geriden gelerek büyüyecek gibi gözüküyor” değerlendirmesinde bulundu. Kısa vadede ürün yelpazelerini genişleterek daha çok kullanıcıya hitap etmek ve satış kanallarını artırmak istediklerini aktaran Denizer, “Uzun vadede ise işin büyümesiyle doğru orantılı olarak depo lojistik alanında atılımlar ve yurt dışı online satış kanllarına ulaşmayı hedefliyoruz” diyerek sözlerini tamamlıyor.

Selim Tülek: “Chefmarket tüketicilerin ürünlere kolayca ulaşmalarını sağlıyor”

Endüstriyel ve profesyonel mutfak ekipman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 2004 yılında Antalya’da kurulan Otesan Otel Ekipmanları, alanında kendini ispat etmiş markalarla iş birliği yaparak otel, restoran, kafe, kamu daireleri, catering firmaları gibi birçok kurum ve kuruluşa hizmet veriyor. Geçtiğimiz Ocak ayında bünyesinde chefmarket isimli e-ticaret sitesini kuran firma, kendi ürünleri ve alanında kendini kanıtlamış markaların mağazalarını açarak satış yaptığı bir pazaryeri ve online satış platformunu müşterilerinin hizmetine sunuyor. 

chefmarket.com.tr olarak oteller, restoranlar, kafeler, kamu daireleri, catering firmaları gibi profesyonel birçok kurum ve kuruluşun yanında bireysel müşterilere de hizmet verdiklerini anlatan Otesan Otel Ekipmanları Firma Sahibi Selim Tülek, “Mevcut platformlarda sektörümüze yönelik ihtiyaca uygun ürünü bulmak çok zor. Üstelik ürün fiyatları komisyon oranlarının yüksek olması nedeniyle çok yüksek. Örneğin mevcut pazaryerlerinde blender kelimesi aratıldığında 5 bin ve üstü sonuçlarla karşılaşılmakta. Profesyonel bir blenderin bu sonuçlarda bulunması çok zordur. Bundan dolayı chefmarket’te profesyonel ürünleri bir araya toparlayarak tüketicilerin ürüne kolay ulaşmasını sağlıyoruz. Biz bu tip ihtiyaç doğrultusunda chefmarket.com.tr ile hem üreticiyi hem de tüketiciyi bir arada buluşturarak sektöre yeni bir soluk kazandırdığımızı düşünüyoruz. Mutfak sektörüne ekipman, gıda, tekstil, temizlik alanlarında tüm ihtiyaçlara a’dan z’ye cevap vermeye başladık. Mutfak sektöründeki mevcut platformlardan farkımız üreticiyle tüketiciyi ortak bir platformda buluşturan bir pazaryeri olmamız” diye konuşuyor.

chefmarket.com.tr olarak satış hacimlerinin tamamının e-ticaret kanalından oluştuğunu ifade eden Selim Tülek, kuruluş amaçları doğrultusunda da e-ticaretteki satış paylarının kendi ürünlerinin satışı ve mevcut satış yapan satıcı mağazalar üzerinden gerçekleştiğini söylüyor. Dünya genelinde etkili olan koronavirüs pandemisinin Türkiye’de de e-ticarete hatırı sayılır bir ivme kazandırdığına dikkat çeken Tülek, “Biz de chefmarket.com.tr olarak pandemi sürecinde satışlarımıza devam ettik ve halen sürdürüyoruz. Talep edilen ürün satışlarımız müşteri ve sektör ihtiyacına göre farklılık gösteriyor. Pandemi sebebiyle masaüstü ekipmanlar üzerinde yoğunluk oluşmakta. Sektördeki kuruluşların talepleri doğrultusunda yurt dışı tedariğini sağlayıp e-ticaret kanalından satışa sunduğumuz ürünlerimiz de var. Örnek olarak otel kanalından gelen talep doğrultusunda Türkiye’de satışı olmayan ‘Tereyağı Porsiyonlama Makinesi’nin tedariğini sağlayarak hem müşterimizin ihtiyacını gidermiş oluyor hem de Türkiye distribütörlüğünü almış oluyoruz. Böylece emsal sektörlerden gelecek talebi de önceden tedarik etmiş oluyoruz” ifadelerini kullanıyor.

Hakan Ceylani: “Son 6 ayda online satışlarımız 3 kat arttı”

1952 yılından bu yana faaliyet gösteren Kubilay Mutfak, çamaşırhane ve temizlik ekipmanlarından soğuk oda ekipmanlarına, hazırlık ekipmanlarından pişirme, sunum, teşhir, depolama ekipmanlarına kadar, sektörün tüm ihtiyaçlarını tedarik edebilecek 25 bin çeşit ürün yelpazesi ve stok gücüyle müşterilerine çözümler sunuyor. Proje taahhüt hizmetleri ve ihracat kanalında da çalışmalarını geliştirerek 20 ülkeye ihracat gerçekleştiren firma, İnoksan, Electrolux, Empero, Fagor, Frenox, N’Dustrio, Kayalar, Kapp, Bilgeinox, Kılıçlar, Hisar, Cambro, Victorinox, Kütahya Porselen, Güral Porselen, Porland, Bonna, Jumbo gibi sektörün güçlü ve güvenilir markalarının bayiliklerini yapıyor.

E-ticaret kanalında kendilerine ait mutfakonline sitesi üzerinden faaliyet gösterdiklerini açıklayan Kubilay Mutfak Genel Müdürü Hakan Ceylani, “Online olarak genellikle tekil müşterilerimize satış yapıyoruz. Bunlar içinde hem ev kullanıcıları hem de Horeca kanalı kullanıcıları var. Otel, kafe ve restoranlar da fiyat odaklı online alışveriş yapabiliyorlar. E-ticaret kanalında 1400-1500 adet ürün satıyoruz. Bunların büyük çoğunluğu da küçük çaplı mikserler, kahve makineleri gibi ev ve Horeca kısmında müşterek kullanılabilen ürünlerdir. Büyük ebatlı ürünler nakliye maliyetlerinden dolayı online’da pek talep gösterilmiyor. Büyük hacimli ürünlerde kargo maliyetleri çok yüksek ve teslimatları sorunlu olabiliyor” diyor. Online alışveriş yapan Horeca müşterilerinin fiyat odaklı hareket ettiğini belirten Ceylani, “Horeca müşterisi ürünü bilerek alışveriş yapıyor. Çünkü ürünü devamlı kullandığı için iyi biliyor. Dolayısıyla mağazaya gelip ürünü inceleme ihtiyacı hissetmiyor. Onun için tek kriter fiyatın uygunluğu. Ancak Horeca dışındaki müşteriler alacağı ürünü yakından görmeyi tercih ediyor. Online kanalda 15 bin liralık ürün de satıyoruz ama bunların oranı çok düşük. Genellikle bin 500-2 bin lira civarındaki ürünlerimiz daha hızlı satılıyor”ifadelerini kullanıyor. 

E-ticaret kanalında 1,5 yıldır satış yaptıklarını söyleyen Hakan Ceylani, son 5-6 aylık dönemde online satışlarda 3 kata yakın artış yakaladıklarını ifade ediyor. Şu anda satışlarının yüzde 10’luk kısmını online gerçekleştirdiklerini belirten Ceylani, “Bundan 5 ay önce bu oran yüzde 1-2 civarındaydı. Önümüzdeki yıl online satışlarımızın yüzde 30’ları bulacağını ve o seviyelerde kalacağını tahmin ediyorum” diyerek sözlerini tamamlıyor.

Cafemarkt 21 binden fazla ürünü online satıyor

Profesyonel ve endüstriyel mutfak ürünleri alanında 2011 yılından itibaren yerli ve yabancı 450’yi aşkın markanın 21 binden fazla ürününü bir araya getiren e-ticaret platformu Cafemarkt, pandemi dönemiyle birlikte perakende müşteri sayısını artırdı. Perakende tarafında kahve makinesi, stand mikserler, şarap dolabı, profesyonel fırınlar ve profesyonel mutfak ekipmanlarına talep gösterilen firma, hizmet kalitesini ve hizmet verdiği marka sayısını artırmayı major hedefliyor. İhracata yönelik çalışmalara da hız veren Cafemarkt, 2022 ve 2023 yıllarında Almanya ve Amerika’da lokal site ve şirketler kurmayı planlıyor.